EP1. วาล์วที่ใช้ในการปิด หรือ เปิด หรือที่เรียกกันว่า วาล์วตัดตอน (Isolating valves)

EP 1.1 Gate Valve หรือ วาล์วประตูน้ำ

  "Gate valve" เป็นวาล์วชนิดหนี่งที่ใช้กันแพร่หลายในทั้งภาคอุตสาหกรรมและภาคครัวเรือน ถ้านึกไม่ออกว่าหน้าตาเป็นอย่างไร ให้ลองไปดูที่ มิเตอร์น้ำประปา หน้าบ้าน ก่อนเข้ามิเตอร์น้ำจะต้องมีวาล์วปิด-เปิดอยู่ตัวหนึ่ง ซึ่งวาล์วตัวนี้คือ Gate valve (เคยได้ยินช่างบ้านเรา เรียกวาล์วตัวนี้ว่า "ประตูน้ำ") บางทีนั้นอาจติดตั้ง Gate valve ไว้ทางด้านขาออกจากมิเตอร์น้ำด้วย เหตุที่ต้องมีการติดตั้ง Gate valve ไว้ก่อนเข้ามิเตอร์น้ำ เพื่อที่จะได้ถอดมิเตอร์ออกได้เมื่อต้องมีการซ่อมหรือเปลี่ยนมิเตอร์น้ำ

        หน้าที่ : เป็นวาล์วใช้ในการปิด หรือ เปิด เท่านั้น คือวาล์วจะอยู่ในตำแหน่งที่เปิดสุด หรือ ไม่ก็ปิดสุด

    โครงสร้าง : โครงสร้างของวาล์วนั้นจะมีส่วนที่เป็นแผ่นจาน (Disk หรือ Gate ดูรูปที่ 1 ประกอบ) ที่มีขนาดใหญ่กว่าขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางของท่อเล็กน้อย โดยมีการเคลื่อนที่ขึ้น-ลงในทิศทางที่ตั้งฉากกับทิศทางการไหล เมื่อวาล์วอยู่ในตำแหน่งปิด แรงดันของของไหลทางด้านทางเข้า (Upstream) จะดันตัวแผ่นจาน (Disk) ให้ไปยันกับตัวเสื้อ (Body) ของวาล์วที่อยู่ทางด้านทางออก (Downstream) เป็นการปิดผนึกไม่ให้ ของไหล ไหลผ่านไปได้

        รูปที่ 1 (ตามรูปประกอบ) ตัวแกน หรือ Stem คือ ตัวที่ทำหน้าที่ยกส่วนที่เป็นแผ่นจาน (Disk - แผ่นที่ขวางทางการไหล) ขึ้น (เพื่อเปิด) หรือ ลง (เพื่อปิด)

    วาล์วชนิด Rising spindle จะมองเห็นตัวแกนโผล่ยื่นออกมาจากรูตรงกลางมือหมุน (Hand wheel) เมื่อทำการหมุนวาล์วเพื่อเปิด จะมองเห็นแกนจมลงไปในรูตรงกลางมือหมุน (Hand wheel) แต่เมื่อทำการหมุนวาล์วเพื่อปิด โดยที่ตัวมือหมุน (Hand wheel) จะอยู่ที่ระดับเดิม

    วาล์วชนิด Fixed spindle นั้นตัวแผ่นจาน (Disk) จะเคลื่อนขึ้น-ลงตามเกลียวของ Stem ที่อยู่ข้างใน Bonnet เมื่อทำการหมุน Spindle ทำให้ไม่มีส่วนที่โผล่ยื่นออกมาเกะกะ เวลาที่วาล์วอยู่ในตำแหน่งเปิด แต่วาล์วชนิด Rising spindle ก็มีข้อดีคือเพียงแค่มองก็รู้ได้ทันทีว่า วาล์ว อยู่ในตำแหน่งเปิดหรือปิด โดยดูจากแกนที่โผล่ออกมาจากรูตรงกลางของมือหมุน (Hand wheel) และยังสามารถทำการหล่อลื่นส่วนที่เป็นเกลียวได้ง่าย

ข้อดี-ข้อเสีย

ข้อดี :

    1. ราคาถูก

    2. มีขนาดค่อนข้างบางเมื่อเทียบกับวาล์วควบคุมการเปิด-ปิดชนิดอื่นๆเช่น Ball valve และ Glove valve โดย Gate valve จะมีน้ำหนักน้อยกว่า จึงทำให้เหมาะสำหรับ การติดตั้งในเนื้อที่ค่อนข้างจำกัด

ข้อเสีย :

    1. ใช้กับงานที่ของไหลที่สะอาด ไม่เหมาะกับของไหลที่มีของแข็งหรือมีตะกอนปะปน เพราะ ส่วนล่างของวาล์ว อาจจะมีเศษผง เศษของแข็๋ง ไปกองอยู่ ทำให้ไม่สามารถปิด วาล์ว

ได้สนิท

    2. ไม่เหมาะกับงานที่มีการกัดกร่อนมากๆ อุณหภูมิ และ แรงดันสูงๆ

    3. ใช้ในการปิด หรือ เปิด เท่านั้น จะไม่สามารถใช้ในการควบคุมปริมาณการไหลด้วยการเปิดวาล์วครึ่งๆ กลางๆ ได้

    นอกจากนี้ในกรณีที่ความดันระหว่างด้านทางเข้า (Upstream) และ ด้านทางออก (Downstream) ในขณะที่ วาล์ว อยู่ในตำแหน่งปิดนั้นแตกต่างกันมาก จะทำให้เปิด วาล์ว ได้ยาก เพราะแรงดันด้านทางเข้า (Upstream) จะกดให้ตัวแผ่นจาน (Disk) ติดแน่นกับตัวเสื้อ (Body) ของวาล์ว การเลื่อนให้แผ่นจาน (Disk) เคลื่อนที่ในทิศทางที่ตั้งฉากกับแรงกด(การเปิดวาล์ว) จึงทำได้ยาก (เหมือนกันเอาคน 1 คนขึ้นไปยืนบนเสื่อ แล้วคุณกระชากเสื่อออก เขาก็จะล้มได้ แต่ถ้าเอาคน 10 คนขึ้นไปยืนบนเสื่อแล้วให้คุณกระชากเสื่อใหม่ คราวนี้คุณจะไม่สามารถทำได้เพราะมีแรงไม่พอ) ในกรณีเช่นนี้การใช้ Globe valve ทำหน้าที่ปิด-เปิดจะดีกว่า

    งานอีกประเภทที่ทำให้เกิดปัญหากับการประยุกต์ใช้ Gate valve คือ การใช้งานกับ ของเหลว ที่มีของแข็งแขวนลอยปะปนอยู่ (ตัวอย่างหนึ่งในอุตสาหกรรมปิโตรเคมี ได้แก่ Slurry เช่น ในการผลิตพลาสติก PE PP เป็นต้น) ปัญหาจะเกิดขึ้นเมื่อทำการปิดวาล์ว หรืองานที่มีสารแขวนลอยปะปนอยู่ เช่น น้ำเสียโรงงานอุตสาหกรรมยาง, น้ำเสียโรงงานอุตสาหกรรมปาล์ม, น้ำเสียโรงงานอุตสาหกรรมแป้ง และ น้ำเสียโรงงานอุตสาหกรรมน้ำตาล เป็นต้น เพราะของแข็งที่แขวนลอยอยู่จะตกค้างอยู่ระหว่างบริเวณด้านล่างของแผ่นจาน (Disk) และ Seat ของตัว วาล์ว ทำให้วาล์วปิดไม่สนิทได้ ในกรณีเช่นนี้การใช้ Ball valve จะเหมาะสมกว่า

    เชื่อว่าทุกท่านคงจะได้รับความรู้เกี่ยวกับชนิด ส่วนประกอบและการประยุกต์ใช้งาน Gate valve ได้อย่างถูกต้อง ส่วนคราวหน้า เราจะมาให้ความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับวัสดุและการเลือกใช้งาน Gate valveให้เหมาะสมกับแรงดันและอุณหภูมิในระดับต่างๆ สวัสดีครับ...!

ช่องทางการติดต่อ

Facebook : @GreatOrientalTrading

Line@ : @gotrading

Mobile : 097-3619703

คำสำคัญ

Gotก้าวสู่ปีที่50 Gotengineeringsolution ตัวแทนจำหน่าย ARITA ZETKAMA Ballvalve Knifegatevalve Solenoidvalve Safetyvalve Checkvalve Isolatingvalves Globevalve Butterflyvalve Plugvalve

Share on